کلر یا chlorine چیست؟ 3 برند ایرانی

کُلُر (به انگلیسی: Chlorine) عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۷ و نماد 2Cl است. کلر در فرم عنصری خود (Cl2) تحت شرایط استاندارد، کلرید، اکسیدکننده قوی است که برای سفید سازی پارچه‌ها و به عنوان ضد عفونی‌کننده رایج در استخرهای شنا برای تمیزی و بهداشت آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. ِ کلر دو و نیم مرتبه از هوا سنگین تر، دارای بوی بسیار بد و خفه‌کننده و بسیار سمی است. کلر به عنوان بخشی از نمک‌های طعام و ترکیبات دیگر به مقدار زیادی در طبیعت و لزوماً در بیشتر جانداران وجود دارد. گاهی در اتمسفر فوقانی ترکیبات کلرداری مانند کلروفلوئوروکربن وجود دارند که در تخریب لایه اوزون موثرند.

ویژگی‌های درخور نگرش

خصوصیات فیزیکی: در دما و فشار استاندارد دو اتم کلر تشکیل مولکول ۲ اتمی کلر را می‌دهند Cl2 گاز سبز، زرد رنگی است که بوی قوی متمایزی دارد (بوی سفیدکننده). پیوند بین ۲ اتم کلر نسبتاً ضعیف است، که مولکول را بسیار واکنش پذیر می‌کند. نقطه جوش آن در حدود ℃۳۴ – است اما در دمای اتاق تحت فشار بالای اتمسفر می‌تواند مایع شود.

خصوصیات شیمیایی: همراه با فلور، برم، ید، کلر عنصری است از سری هالوژن‌ها (گروه ۱۷). کلر تقریباً با همه عناصر تشکیل ترکیب می‌دهد و ترکیبات کلریدها را می‌سازد. گاز کلر با بیشتر ترکیبات آلی واکنش می‌دهد، حتی به صورت غیرفعال سوختن هیدرو کربن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نام کلر برگرفته از واژه chloros به معنی سبز مایل به زرد است، که اشاره به رنگ این گاز دارد. در ۱ لیتر آب ۱۰ درجه، ۳٫۱۰ لیتر و در آب ۳۰ درجه تنها ۷۷/۱ لیتر کلر حل می‌شود.

کاربردها

کلر عنصر شیمیایی مهمی در تصفیه آب، میکروب کش، آفت کش، مواد گندزدا در سفیدکننده و نیز در گاز خردل به‌شمار می‌رود. همچنین کلر در ساخت طیف وسیعی از اقلام روزمره کاربرد دارد.

کلر در ترکیب نمک یا کلرید سدیم نیز وجود دارد.

برای از بین بردن باکتری و سایر میکروبهای موجود در ذخائر آب آشامیدنی بکار می‌رود. هیپوکلریت کلسیم ترکیبی هست حاوی کلر که در تصفیه آب‌های شرب استفاده میگردد . امروزه حتی به ذخائر کوچک آب همواره کلر افزوده می‌گردد. در تولید محصولات کاغذی، مواد ضد عفونی‌کننده، رنگدانه‌ها، مواد غذائی، حشره کشها، رنگ‌ها، فراورده‌های نفتی، پلاستیک، دارو، منسوجات، حلال‌ها و محصولات مصرفی بسیار زیاد دیگری کاربرد دارد.

کلر موجود در هیپوکلریت سدیم یا آب ژاول نیز جهت ضدعفونی و رنگبری مایع های سفید کننده است.

کلر موجود در ترکیب تری کلرو ایزوسیانوریک اسید یا قرص کلر حهت تصفیه و ضد عفونی آب‌های استخر شنا کاربرد دارد .

در ترکیبات آلی درصورتیکه کلر جایگزین هیدروژن شود «لاستیک مصنوعی» اغلب باعث ایجاد خصوصیات مورد نیاز در این ترکیبات می‌گردد لذا در ترکیب آلی از این عنصر به عنوان عامل اکسیدکننده و جانشین، به‌طور گسترده استفاده می‌گردد.

سایر موارد کاربرد کلر در تولید هیدروکلریک اسید، کلرات‌ها، کلروفرم، تتراکلرید کربن و در استخراج برم می‌باشد.

تاریخچه

کلر (از واژه یونانی χλωρος به معنی سبز) را Carl Wilhelm Scheele در سال ۱۷۷۴ کشف نمود و اشتباهاً تصور کرد این عنصر حاوی اکسیژن است. Humphry Davy در سال ۱۸۱۰ نام کلر را برای این ماده انتخاب کرد و اصرار داشت که این ماده در واقع یک عنصر است.

تولید

به‌وسیله برقکافت محلول آبداری از کلرید سدیم، کلر تولید می‌شود. این عنصر در طبیعت فقط به صورت ترکیب با سایر عناصر و عمدتاً سدیم به شکل نمک طعام (NaCl)، و همچنین در کارنالیت و سیلویت، یافت می‌شود.

در صنعت در فرایندهای سلول دانز (تولید سدیم مذاب از نمک مذاب با برقکافت) و در برقکافت محلول‌های غلیظ تر نمک برای تولید سدیم هیدروکسید به صورت فراوان تولید، پالایش، انتقال (بیشتر به صورت کپسول و گاهی به صورت مستقیم به کارگاه‌های مجاور) می‌شود.

ایزوتوپ‌ها

دو ایزوتوپ پایدار اصلی برای کلر با جرم ۳۵ و۳۷ وجود دارد که به نسبت‌های به ترتیب ۳:۱ یافت شده و وزن اتمی مقادیر عمده و مشهود ۵/۳۵ را در اتم‌های کلر ایجاد می‌کنند. کلر دارای ۹ ایزوتوپ با جرم اتمی بین ۳۲ و ۴۰ است که تنها سه عدد از این ایزوتوپ‌ها به صورت طبیعی یافت می‌شوند. کلر پایدار ۳۵ (۷۷/۷۵٪)، کلر ۳۷(۲۳/۲۴٪) و کلر رادیواکتیو ۳۶.

نسبت کلر ۳۶ به کلر پایدار در محیط زیست تقریباًE -۱۵: ۱ ۷۰۰ است.Cl-۳۶ در جو به وسیله پراشیدن Ar-۳۶ بر اثر فعل و انفعالات پروتون‌های اشعه کیهانی حاصل می‌گردد. در زیر سطح زمین Cl-۳۶ عمدتاً در نتیجه جذب نوترون توسط Cl-۳۵ یا جذب موآن به‌وسیله Ca-۴۰ تولید می‌گردد. Cl-۳۶ به صورت S-۳۶ و Ar-۳۶ با نیمه عمر درهم ۳۰۸۰۰۰ سال متلاشی می‌شود. نیمه عمر این ایزوتوپ آب‌دوست و غیر واکنشی، آن را مناسب تاریخ‌گذاری زمین‌شناسی با دامنه‌ای از ۶۰۰۰۰ تا ۱ میلیون سال می‌نماید.

بعلاوه مقادیر زیادی Cl-۳۶ به وسیله پرتوافشانی بر آب دریا، در خلال انفجارات جوی سلاح‌های اتمی بین سال‌های ۱۹۵۸ و ۱۹۵۲تولید شد. مدت زمان حضور Cl-۳۶ در جو تقریباً یک هفته‌است؛ بنابراین Cl-۳۶ به‌عنوان رویداد شمار آب‌های داخل خاک و زیرزمینی دهه ۵۰ برای تاریخ‌گذاری آبهای کمتر از ۵۰ سال پیش نیز سودمند است. Cl-۳۶ در مراحل دیگری از علم زمین‌شناسی از جمله تاریخ‌گذاری یخ‌ها و رسوبات بکار می‌رود.

هشدارها

کلر موجب تحریک دستگاه تنفسی شده و در حالت گازی باعث تورم غشای مخاطی و در حالت مایع موجب سوختگی پوست می‌شود. مقدار ۳٫۵ppm آن لازم است تا به عنوان بویی متمایز شناخته شود و مقدار ۱۰۰۰ppm آن کشنده است. به همین علت در طول جنگ جهانی اول کلر یکی از گازهایی بود که به عنوان گاز جنگی مورد استفاده قرار گرفت. مواجهه با این گاز نباید از ۰٫۵ppm فراتر رود (با میانگین وزنی زمان ۸ ساعت –۴۰ ساعت در هفته).

مواجهه شدید با مقدار زیاد کلر غلیظ (اما نه مقدار کشنده) می‌تواند باعث ادم ریه یا آب آوردن آن که وضعیتی بسیار ناگوار است گردد. تماس دائم با مقادیر کم آن ریه‌ها را ضعیف کرده و آسیب‌پذیری ریه‌ها را در برابر بیماری‌های دیگر افزایش می‌دهد. در صورت مخلوط شدن مواد سفیدکننده با آمونیاک، اوره و سایر محصولات شوینده، احتمال تولید گازهای سمی وجود دارد. این گازها حاوی مخلوطی از گاز کلر و نیتروژن تری کلرید هستند؛ بنابراین باید از تماس با چنین ترکیبی اجتناب کرد؛ برای مثال با ترکیب پودر پتاسیم کلرات با روغن ترمز باعث می‌شود که پس از چند ثانیه آتش بگیرد و به معادله زیر اکسایش یابد:

2KClO3 → 3 O 2 + 2 KCl 2

جامعه و فرهنگ

کلر از رده میکروب زدایی آب مصرفی انسانی از نظر سازمان بهداشت جهانی WHO ناسالم اعلام شده‌است. موارد متعددی مسمومیت گاز کلر در حوادث صنعتی وجود دارد. در ایالات متحده، قطار حمل و نقل در سال ۲۰۰۵ در کارولینای جنوبی متوقف شد و حدود ۱۱٬۵۰۰ گالن گاز کلر را در اثر نشتی تخلیه کرد. در نتیجه ۹ نفر مردند و حداقل ۵۲۹ نفر به دنبال مراقبت‌های پزشکی بودند. در سال ۲۰۰۴ در تگزاس یک حادثه قطار حمل و نقل ۹۰٬۰۰۰ کیلوگرم گاز کلر و سایر مواد شیمیایی سمی منتشر شد. چهل و چهار نفر زخمی شدند، از جمله سه نفر کشته شدند. در ماه اوت ۲۰۰۲ در میسوری با شکسته‌شدن یک شلنگ در هنگام تخلیه در یک کارخانه شیمیایی، حدود ۱۶٬۹۰۰ پوند گاز کلر از یک ماشین تانکر ریلی آزاد شد و شصت و هفت نفر زخمی شدند. در نیجریه، در یک انفجار یک مخزن ذخیره‌سازی گاز کلر در یک کارخانه تصفیه آب در جوزف در سال ۲۰۱۵، هشت نفر مردند. رئیس دانشگاه علوم پزشکی دزفول گفت: در ژوئیه ۲۰۱۷ در ایران حداقل ۴۷۵ نفر، از جمله ۹ تن از آتش نشانان پس از نشت گاز کلر در استان جنوب غربی ایران خوزستان از مشکلات ریوی رنج می‌برند.[نیازمند منبع]

منابع

نشریه جهان شیمی فیزیک

** بررسی فروش پرکلرین (کلر) در شرکت کیمیا تجارت چیستا و نقش کلیدی دستگاه‌های کلرزنی**

**مقدمه:**
فروش و توزیع محصولات پرکلرین در شرکت کیمیا تجارت چیستا به عنوان یکی از شرکت‌های برجسته در زمینه فعالیت‌های شیمیایی در ایران، با تأکید بر دستگاه‌های کلرزنی و کلیدی‌ترین محصولات این شرکت از جمله پرکلرین، تحلیل گردیده است. این مقاله به بررسی مفاهیم مرتبط با خرید کلر، انواع دستگاه‌های کلرزنی، و خصوصیات محصولات پرکلرین این شرکت می‌پردازد.

**1. خرید کلر:**
یکی از جنبه‌های مهم فعالیت شرکت کیمیا تجارت چیستا، خرید کلر به عنوان ماده اولیه در تولید محصولات شیمیایی است. مزایای این فرآیند به تأمین منابع مورد نیاز برای تولید پرکلرین و سایر محصولات شیمیایی این شرکت منجر می‌شود.

**2. دستگاه کلرزنی:**
دستگاه‌های کلرزنی از جمله تجهیزات اساسی در فرآیند تولید پرکلرین می‌باشند. این دستگاه‌ها نقش حیاتی در حذف آلودگی‌ها و افزودن کلر به آب آشامیدنی دارند. بررسی انواع دستگاه‌های کلرزنی و نحوه عملکرد آنها در تولید محصولات پرکلرین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

**3. محصولات پرکلرین:**
شرکت کیمیا تجارت چیستا به عنوان یکی از پیشروهای صنعت پرکلرین در ایران، محصولات متنوعی تحت برندهای مختلف ارائه می‌دهد. پرکلرین شرکت کلر نیرو، پرکلرین شرکت کلر پارس، و پرکلرین شرکت کلران سمنان از جمله محصولات این شرکت هستند. این محصولات با درصدهای متفاوت کلر، گالن‌های مختلف (از 25 کیلویی تا 45 کیلویی) و با کیفیتی که به استانداردهای بین‌المللی پیشروی می‌کنند، در بازار جای خود را دارند.

**4. ویژگی‌های مهم پرکلرین:**
– **درصد کلر:** محصولات پرکلرین این شرکت در دسته‌های 65 الی 70 درصد قرار دارند.
– **گالن‌های مختلف:** این محصولات به صورت گالن‌های 25 کیلویی تا 45 کیلویی عرضه می‌شوند.
– **برندهای مختلف:** هر برند با کیفیت خاص خود مشتریان را جلب می‌کند.

**نتیجه‌گیری:**
شرکت کیمیا تجارت چیستا با فعالیت در زمینه تولید و توزیع پرکلرین به همراه دستگاه‌های کلرزنی، نقش مهمی در تأمین نیازهای بازار به بهداشت و تصفیه آب آشامیدنی ایفا می‌کند. محصولات پرکلرین با ویژگی‌های متنوع و با کیفیت، گزینه‌های مناسبی برای صنعت و عموم مردم محسوب می‌شوند.

کلر، 17Cl
A glass container filled with chlorine gas
کلر
تلفظ‎/ˈklɔːrn, n/‎ (KLOR-een, –yn)
ظاهرگاز سبز-زرد روشن
جرم اتمی استاندارد (Ar، استاندارد)(۳۵٫۴۴۶، ۳۵٫۴۵۷) conventional: ۳۵٫۴۵
کلر در جدول تناوبی
عدد اتمی (Z)17
گروهگروه ۱۷ (هالوژن)
دورهدوره 3
بلوکبلوک-p
دسته Reactive nonmetal
آرایش الکترونی[Ne] 3s2 3p5
2, 8, 7
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STPگاز
نقطه ذوب171.6 K ​(-101.5 °C, ​-150.7 °F)
نقطه جوش239.11 K ​(-34.04 °C, ​-29.27 °F)
چگالی (در STP)3.2 g/L
در حالت مایع (در نقطه جوش)1.5625[۱] g/cm3
نقطه بحرانی416.9 K, 7.991 MPa
حرارت همجوشی(Cl2) 6.406 kJ/mol
آنتالپی تبخیر (Cl2) 20.41 kJ/mol
ظرفیت حرارتی مولی(Cl2)
33.949 J/(mol·K)

فشار بخار

فشار (Pa)۱۱۰۱۰۰۱ K۱۰ K۱۰۰ K
در دمای (K)128139153170197239
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش−1, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7 (یک اکسید اسیدی قوی)
الکترونگاتیویمقیاس پائولینگ: 3.16
انرژی یونش
  • 1st: 1251.2 kJ/mol
  • 2nd: 2298 kJ/mol
  • 3rd: 3822 kJ/mol
  • (بیشتر)
شعاع کووالانسی pm 102±4
شعاع واندروالسی175 pm
Color lines in a spectral range

خط طیف نوری کلر

دیگر ویژگی ها
ساختار بلوری

دستگاه بلوری راست‌لوزی

Orthorhombic crystal structure for کلر
سرعت صوت(gas, 0 °C) 206 m/s
رسانندگی گرمایی8.9×10-3  W/(m·K)
رسانش الکتریکی> 10  Ω·m (at 20 °C)
رسانش مغناطیسیدیامغناطیس[۲]
شماره ثبت سی‌ای‌اس7782-50-5
ایزوتوپ‌های کلر
ایزوتوپفراوانینیمه‌عمر (t۱/۲)حالت فروپاشیمحصول
35Cl75.77%35Cl ایزوتوپ پایدار است که 18 نوترون دارد
36Clایزوتوپ پرتوزای ناچیز3.01×105 yβ0.70936Ar
ε36S
37Cl24.23%37Cl ایزوتوپ پایدار است که 20 نوترون دارد

ما با افتخار خدمات پشتیبانی و مشاوره رایگان در زمینه فروش سود پرک (کاستیک سودا) را ارائه می‌دهیم. به عنوان تیمی با تجربه در صنعت شیمیایی، ما آماده هستیم تا به شما در این زمینه کمک کنیم و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهیم.

اسید نیتریک و2 خواص فیزیکی و شیمیایی

اسید نیتریک و2 خواص فیزیکی و شیمیایی

اسید نیتریک یا جوهر شوره با فرمول HNO3 نوعی اسید معدنی بسیار قوی است. ترکیب خالص آن بی‌رنگ است، اما با گذشت زمان به دلیل تجزیه به اکسیدهای نیتروژن و آب، به مرور زردرنگ می‌شود.[۲]

اسید نیتریک خالص (HNO3) در ۴۱٫۶- درجه سلسیوس ذوب شده، تولید مایع بی‌رنگی می‌کند، اما نسبت به درجه حرارت و درجه تابش نور بر آن، گستره رنگ آن از زرد تا قرمز متمایل به قهوه‌ای متغیر است. این تغییرات نتیجه تجزیه آن طبق واکنش زیر است:

4HNO3 → 2H2O + 4NO2 + O2

به این علت ظرف‌های محتوی آن، همیشه تحت فشار کنترل شده می‌باشد. اسید نیتریک با آب قابل احتراق است و محلول آن آزئوتروپی را تشکیل می‌دهد که نقطه جوش آن برابر با ۱۲۱٫۹ درجه سلسیوس است که شامل ۶۸٫۷٪ وزنی HNO3 می‌باشد.

اکثر اسید نیتریک‌های موجود در بازار غلظتی برابر ۶۸٪ درون آب دارند. این محلول با نقطه جوش ۱۲۰٫۵ درجه سلسیوس در فشار یک اتمسفر می‌باشد. دو شکل هیدراته برای آن شناخته شده‌است:

  • مونو هیدرات (HNO3·H2O)
  • تری هیدرات (HNO3·3H2O)

اگر غلظت اسید نیتریک بیشتر از ۸۶٪ شود به آن اسید نیتریک دودزا (به انگلیسی: fuming nitric acid) می‌گویند.[۲] به اسید نیتریک با غلظت بیش از ۹۵٪ اسید نیتریک دودسفید و به اسید نتیریک با غلظت بیش از ۸۶٪ اسید نیتریک دودقرمز گفته می‌شود. از این اسیدها به عنوان اکساینده در سوخت راکت استفاده می‌شود.[۳]

تاریخچه

از اسید نیتریک در سده شانزدهم برای جداسازی طلا از نقره استفاده می‌شد.

اسید نیتریک را از شوره به دست می‌آورند؛ بدین طریق که سولفات آهن یا زاج را در حالت گرم روی شوره اثر می‌دادند. این طریقه تولید نشان می‌دهد که شوره مصرفی، خالص بوده‌است. به ترکیبی از دو ماده، کمی ماسه، آهک یا سفال شکسته می‌افزودند؛ ماده به دست آمده را در یک شیشه کوچک درب دار می‌ریختند. این شیشه‌ها را در کوره آهک پزی می‌گذاشتند که می‌توانست دو ردیف از این شیشه‌ها را که هر ردیف چهار تا شیشه بود دربرگیرد.

این شیشه‌ها را تا گردن در خاک یا خاکستر، که سبب پخش گرما و جلوگیری از ترک برداری شیشه می‌شد، قرار می‌دادند. از در پوش شیشه‌ها لوله‌هایی خارج می‌شد که به همین تعداد شیشه‌های مایع کننده، بر روی سکویی خارج از کوره متصل بودند. همه اتصالات به‌دقت آب‌بندی می‌شدند. حرارت نخست معتدل بود تا ماده خام درون شیشه‌ها خشک شود، سپس هر شش ساعت به شش ساعت حرارت را زیاد می‌کردند، گازهای نیترو به وسیلهٔ آب تبلور نمکها، به خارج کشیده می‌شد. هر وقت رنگ محصول تقطیر نشان می‌داد که تجزیه به پایان رسیده‌است، حرارت را به تدریج کم می‌کردند.

روش سولفات آهن باز به وسیلهٔ گلاوبِر شرح داده شده‌است. این روش بدون شک تا آغاز سده هجدهم، تنها روش مورد استفاده برای تولید نیتریک اسید بوده‌است. انگلیسی‌ها و هلندی‌ها تا مدت‌ها بعد هم از روش سولفات آهن استفاده می‌کردند؛ اما در فرانسه روش آلومین جای آن را گرفت.

در سده پیش، تولیدکنندگان اسید نیتریک گمان می‌بردند که بازده تولید با روش آلومین از بازده آن با سولفات آهن کمتر است. کمی پس از آن نظر مخالف غلبه یافت بدون اینکه معلوم شود که برپایه کدام مشاهدات این تغییر عقیده ایجاد شده‌است. بدیهی است که کار آزمایشگاهی در این عمل بی تأثیر بوده‌است. محتوای کتاب‌های شیمی شامل دستورهای نسخه مانندی است که مؤلفان آن‌ها از عمل کنندگان دریافت داشته‌اند. گویا تغییرات در روش‌های سنتی در نتیجه ایجاد بازار بهتر و تقاضاهای بیشتر بوده‌است.

روش‌های تهیه اسید نیتریک

امروزه در تولید صنعتی اسید نیتریک، آمونیاک به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود. از نظر تاریخی، اسید نیتریک اولین بار از اثر اسید سولفوریک روی نیترات سدیم (شوره شیلی) بدست آمد. واکنش در کوره‌هایی با دمای ۱۵۰ تا ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد صورت می‌گیرد. اسید بدست آمده، دارای غلظت ۸۳ تا ۸۶ درصد است؛ که به اسید دودکننده معروف است ورنگ این اسید قرمز تا زرد می‌باشد.

2 NaNO3 + H2SO4 → 2 HNO3 + Na2SO4

فرایند بریک لند (Birkeland–Eyde process) در این روش می‌توان اسید نیتریک را از اکسید نیتریک مطابق واکنش زیر بدست آورد.

N2 + O2 —-> 2NO + 43Kcal

تبدیل NO به HNO3 با اکسیداسیون و هیدراتاسیون انجام می‌گیرد. در این فرایند بخاطر کم بودن غلظت NO، علاوه بر هزینه انرژی الکتریکی، مقداری گاز نیز باید در جریان باشد. ضمناً دمای بالا نیز باعث واکنش عکس و تجزیه NO می‌شود.

فرایند استوالد(Ostwald process) نخست تبدیل آمونیاک در حضور اکسیژن یک کاتالیزور مانند پلاتین یا رودیم، حرارت می‌دهیم تا اکسایش-کاهش انجام شود و اکسید نیتروژن و آب بدست آید. اکسید نیتروژن دوباره اکسید می‌شود تا دی اکسید نیتروژن بدست آید. هنگام کاهش ماده و تبدیل دوبارهٔ آن به اکسید نیتروژن واکنش جذب گاز توسط آب نیز انجام می‌شود و اسید نیتریک رقیق بدست می‌آید و در ادامه با تقطیر به غلظت مطلوب می‌رسد.

خواص فیزیکی و شیمیایی

اسید نیتریک موجود در بازار یک آزوتوپ با آب در غلظت 68٪

HNO 3

است. این محلول دارای دمای جوش 120.5 درجه سانتی گراد در 1 اتمسفر است. به عنوان “اسید نیتریک غلیظ” شناخته می شود. اسید نیتریک غلیظ خالص مایعی بی رنگ در دمای اتاق است.

دو هیدرات جامد شناخته شده است: مونوهیدرات (HNO3 · H2O یا [H3O] NO3) و تری هیدرات (HNO3 · 3H2O).

گاهی اوقات مقیاس چگالی قدیمی تر دیده می شود ، با اسید نیتریک غلیظ مشخص شده به عنوان 42 درجه.

پیوند با نیتروژن دی‌اکسید

نیتریک اسید در معرض تجزیه گرمایی یا نور قرار دارد و به همین دلیل اغلب در بطری‌های شیشه‌ای قهوه‌ای ذخیره می‌شود .

4 HNO 3 = 2 H 2 O + 4 NO 2 + O 2

این واکنش ممکن است منجر به تغییرات ناچیز در فشار بخار در بالای مایع شود زیرا اکسیدهای نیتروژن تولید شده به طور نسبی یا کامل در اسید حل می‌شوند .

دی‌اکسید نیتروژن ( NO۲ ) در اسید نیتریک به رنگ زرد یا حتی قرمز در دماهای بالاتر حل می‌شود . در حالی که اسید خالص به هنگام مواجهه با هوا ، گاز سفید را رها می‌کند ، اسید همراه با نیتروژن حل‌شده ، بخار قهوه‌ای مایل به قرمز را رها می‌کند و منجر به نام‌های عامیانه ” اسید نیتریک ” و ” نیتریک اسید خشمگین ” می‌شود . اکسیده‌ای نیتروژن ( اکسیده‌ای نیتروژن ) در نیتریک اسید حل می‌شوند .

Fuming nitric acid

یک درجه تجاری Fuming nitric acid حاوی 98٪ HNO3 و چگالی 1.50 گرم در سانتی متر مکعب است. این درجه اغلب در صنایع منفجره استفاده می شود. به اندازه اسید بی آب فرار و خورنده نیست و غلظت تقریبی آن 21.4 M است.

اسید نیتریک بخور دهنده قرمز یا RFNA حاوی مقادیر قابل توجهی دی اکسید نیتروژن محلول (NO2) است که محلول را با یک رنگ قهوه ای مایل به قرمز ترک می کند. به دلیل دی اکسید نیتروژن محلول ، تراکم اسید نیتریک بخور دهنده قرمز در 1.490 گرم در سانتی متر مکعب کمتر است.

بخار اسید نیتریک مهار شده (یا IWFNA یا IRFNA) می تواند با افزودن 0.6 تا 0.7٪ هیدروژن فلوراید (HF) ساخته شود. این فلوراید برای مقاومت در برابر خوردگی در مخازن فلزی اضافه می شود. فلوراید یک لایه فلورید فلز ایجاد می کند که از فلز محافظت می کند.

اسید نیتریک بدون آب

Fuming nitric acid سفید ، اسید نیتریک خالص یا WFNA ، بسیار نزدیک به اسید نیتریک بی آب است. با سنجش به عنوان اسید نیتریک 9/99 درصد در دسترس است. یکی از مشخصات اسید نیتریک بخور سفید این است که حداکثر 2٪ آب و حداکثر 0.5٪ NO2 محلول دارد.

اسید نیتریک بی آب دارای تراکم 1.513 گرم در سانتی متر مکعب است و غلظت تقریبی آن 24 مولار است. اسید نیتریک بی آب یک مایع متحرک بی رنگ با تراکم 1.512 گرم در سانتی متر مکعب است که در دمای 42- درجه سانتیگراد جامد می شود و بلورهای سفید تشکیل می دهد.

با تجزیه شدن آن به NO2 و آب ، رنگ زرد به دست می آورد. در دمای 83 درجه سانتی گراد می جوشد. این ماده معمولاً در یک بطری شیشه ای کهربای ضد شکن و با دو برابر فضای سر نگهداری می شود تا امکان ایجاد فشار فراهم شود ، اما حتی با این اقدامات احتیاطی بطری باید ماهانه تخلیه شود تا فشار خارج شود.

ساختار و پیوند

دو تا از پیوندهای N-O معادل و نسبتاً کوتاه هستند (این را می توان با تئوری های تشدید توضیح داد ؛ اشکال متعارف در این دو پیوند شخصیت پیوند دوگانه نشان می دهد و باعث می شود کوتاه تر از پیوندهای معمولی N-O باشند) ، و پیوند N-O سوم کشیده است زیرا اتم O نیز به یک پروتون متصل است.

کاربرد

اصلی ترین کاربرد صنعتی اسید نیتریک برای تولید کودها است. اسید نیتریک با آمونیاک خنثی می شود و نیترات آمونیوم می دهد. این برنامه 75-80٪ از 26 میلیون تن تولید سالانه (1987) را مصرف می کند. سایر کاربردهای اصلی برای تولید مواد منفجره ، پیش سازهای نایلون و ترکیبات آلی ویژه است. [۴]

پیش ماده ترکیبات آلی نیتروژن

در سنتز آلی ، صنعتی و غیره ، گروه نیترو یک گروه عملکردی همه کاره است. مخلوطی از اسیدهای نیتریک و سولفوریک با جایگزینی معطر الکتروفیل ، یک جایگزین نیترو به ترکیبات مختلف معطر وارد می کند. بسیاری از مواد منفجره مانند TNT به این روش تهیه می شوند:

C 6 H 6 CH 3 + 3 HNO 3 = C 6 H 2 ( NO 2 ) 3 CH 3 + 3 H 2 O

اسید سولفوریک غلیظ یا اولئوم آب اضافی را جذب می کند.

H 2 S 2 O 7 + H 2 O = 2 H 2 SO 4

گروه نیترو را می توان برای ایجاد یک گروه آمین کاهش داد ، اجازه می دهد ترکیبات آنیلین از نیتروبنزن های مختلف ایجاد شود

استفاده به عنوان اکسید کننده

پیش ماده نایلون ، اسید آدیپیک ، در مقیاس وسیعی توسط اکسیداسیون “روغن KA” – مخلوطی از سیکلوهگزانون و سیکلوهگزانول – با اسید نیتریک تولید می شود.

پیشرانه موشکی

از اسید نیتریک به اشکال مختلف به عنوان اکسید کننده موشک های دارای سوخت مایع استفاده شده است. این اشکال شامل اسید نیتریک بخور دهنده قرمز ، اسید نیتریک بخور دهنده سفید ، مخلوط با سولفوریک اسید و این اشکال با مهار کننده HF است. [۵] IRFNA (بخار نیتریک اسید مهار شده قرمز) یکی از 3 جز fuel سوخت مایع موشک BOMARC بود. [۶]

فرآوری فلز

از اسید نیتریک می توان برای تبدیل فلزات به فرم های اکسیده مانند تبدیل فلز مس به نیترات مس استفاده کرد. همچنین می تواند در ترکیب با اسید هیدروکلریک به عنوان آبزیان برای حل شدن فلزات نجیب مانند طلا (به عنوان اسید کلروآوریک) استفاده شود. از این نمکها می توان برای فرآیند تبلور مجدد و نزولات انتخابی برای تصفیه طلا و سایر فلزات فراتر از خلوص 99.9٪ استفاده کرد.

معرف تحلیلی

در تجزیه و تحلیل اولیه توسط ICP-MS ، ICP-AES ، GFAA و Flame AA ، از اسید نیتریک رقیق (0.5-5.0 .0) به عنوان یک ترکیب ماتریس برای تعیین محلول های ردیابی فلز استفاده می شود. برای چنین تعیینی ، اسید ردیابی فلز فوق العاده خالص مورد نیاز است ، زیرا مقادیر کمی از یونهای فلزی می تواند نتیجه آنالیز را تحت تأثیر قرار دهد.

همچنین به طور معمول در فرآیند هضم نمونه های آب کدر ، نمونه های لجن ، نمونه های جامد و همچنین انواع دیگر نمونه های منحصر به فرد که به تجزیه و تحلیل اساسی از طریق ICP-MS ، ICP-OES ، ICP-AES ، GFAA و طیف سنجی جذب اتمی شعله نیاز دارند ، استفاده می شود. . به طور معمول در این هضم ها از محلول 50٪ HNO خریداری شده استفاده می شود 3 مخلوط با نوع 1 DI آب.

در الکتروشیمی ، از اسید نیتریک به عنوان ماده شیمیایی دوپینگ برای نیمه هادی های آلی و در فرآیندهای تصفیه برای نانولوله های کربن خام استفاده می شود.

نجاری

در غلظت کم (تقریباً 10٪) ، اسید نیتریک اغلب برای پیر شدن مصنوعی کاج و افرا استفاده می شود. رنگ تولید شده یک طلای خاکستری است و بسیار شبیه چوب های بسیار قدیمی موم یا روغن (اتمام چوب) است.

عامل اچ و تمیز کننده

از اثرات خورنده اسید نیتریک برای برخی از کاربردهای خاص مانند قلم زنی در چاپ ، ترشی فولاد زنگ نزن یا تمیز کردن ویفرهای سیلیکونی در الکترونیک استفاده می شود.[۷]

از محلول اسید نیتریک ، آب و الکل ، نیتال ، برای حکاکی فلزات استفاده می شود تا ریز ساختار را آشکار کند. ISO 14104 یکی از استاندارد هایی است که جزئیات این روش کاملاً شناخته شده را بیان می کند. اسید نیتریک یا در ترکیب با اسید کلریدریک یا به تنهایی برای تمیز کردن لغزش های شیشه ای و سرسره های شیشه ای برای کاربردهای میکروسکوپ پیشرفته استفاده می شود. [۸]

همچنین برای تمیز کردن شیشه قبل از نقره سازی هنگام ساخت آینه های نقره استفاده می شود. مخلوط های آبی موجود در بازار از 5-30٪ اسید نیتریک و 15-40٪ اسید فسفریک معمولاً برای تمیز کردن مواد غذایی و تجهیزات لبنی در درجه اول برای از بین بردن رسوبات کلسیم و منیزیم استفاده می شود (یا از جریان فرآیند رسوب می کند یا ناشی از استفاده از آب سخت در هنگام تولید و تمیز کردناست)

. محتوای اسید فسفریک به غیرفعال شدن آلیاژهای آهن در برابر خوردگی توسط اسید نیتریک رقیق کمک می کند.

اسید نیتریک می تواند به عنوان یک آزمایش لکه ای برای آلکالوئیدها مانند LSD مورد استفاده قرار گیرد و بسته به آلکالوئید رنگ های متنوعی را ایجاد می کند.

واکنش با مواد مختلف

واکنش با سولفوریک اسید

نیتریک اسید در واکنش با سولفوریک اسید یک اسید قوی تولید می‌کند که در این فرایند یون نیترونیوم فعال نیز آزاد می‌شود که در ترکیب با مواد آلی مواد منفجره قوی نظیر تی ان تی ونیتروگلسیرین و… تولید می‌کند .(فرایند نیتراسیون). یکی از مهم‌ترین واکنش‌های نیتریک اسید واکنش آن با گلیسیرین که باعث تولید نیتروگلیسیرین می‌شود.

HNO3 + 2H2SO4 ⇌ NO2+ + H3O+ + 2HSO4; K ~ ۲۲

یکی از کاربردهای آن در صنعت، استفاده از آن برای پولیش کاری ورق‌های فولاد ضدزنگ ۳۰۴ است، که از اسید نیتریک در ترکیب با آب و دی اکساید تیتانیوم استفاده می‌شود.

ایمنی

اسید نیتریک یک اسید خورنده و یک ماده اکسید کننده قوی است. خطر عمده ناشی از آن سوختگی های شیمیایی است ، زیرا هیدرولیز اسید را با پروتئین (آمید) و چربی ها (استر) انجام می دهد ، در نتیجه بافت زنده (به عنوان مثال پوست و گوشت) تجزیه می شود. اسید نیتریک غلیظ به دلیل واکنش آن با کراتین، پوست انسان را زرد رنگ می کند. این لکه های زرد در هنگام خنثی شدن نارنجی می شوند. اثرات سیستمیک بعید است و این ماده سرطانزا یا جهش‌زا محسوب نمی شود.

روش درمانی کمک اولیه اولیه برای ریختن اسید بر روی پوست ، مانند سایر عوامل خورنده ، آبیاری با مقادیر زیادی آب است. شستشو به مدت حداقل 10-15 دقیقه برای خنک شدن بافت اطراف سوختگی اسیدی و جلوگیری از آسیب ثانویه ادامه دارد. لباس های آلوده بلافاصله برداشته می شوند و پوست زیر کاملاً شسته می شود.

اسید نیتریک به عنوان یک ماده اکسید کننده قوی ، می تواند با ترکیباتی مانند سیانیدها ، کاربید ها یا پودرهای فلز به طور انفجار و با بسیاری از ترکیب آلی ، مانند سقز ، به شدت و بیش از حد (مثلاً با خود اشتعال) واکنش نشان دهد. از این رو ، باید دور از پایه ها و مواد آلی ذخیره شود.

نیتریک اسید
Structural formula of nitric acid with assorted dimensions
Resonance structural formulas of nitric acid
Resonance structural formula of nitric acidResonance ball and stick model of nitric acid
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس۷۶۹۷-۳۷-۲ ✔
پاب‌کم۹۴۴
کم‌اسپایدر۹۱۹ ✔
UNII411VRN1TV4 ✔
شمارهٔ ئی‌سی231-714-2
شمارهٔ یواِن2031
KEGGD02313 ✔
MeSHNitric+acid
ChEBICHEBI:48107 ✔
ChEMBLCHEMBL۱۳۵۲ ✔
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اسQU5775000
1576
3DMetB00068
جی‌مول-تصاویر سه بعدیImage 1
Image 2
خصوصیات
فرمول مولکولیH۱N۱O۳
جرم مولی۶۳٫۰۱ g mol−1
شکل ظاهریColorless liquid
چگالی1.5129 g cm-3
دمای ذوب−۴۲ درجه سلسیوس (−۴۴ درجه فارنهایت؛ ۲۳۱ کلوین)
دمای جوش۸۳ درجه سلسیوس (۱۸۱ درجه فارنهایت؛ ۳۵۶ کلوین)
انحلال‌پذیری در آبCompletely miscible
اسیدی (pKa)-1.4
ضریب شکست (nD)1.397 (16.5 °C)
گشتاور دوقطبی2.17 ± 0.02 D
ترموشیمی
146 J·mol-1·K-1[۱]
-207 kJ·mol-1[۱]
خطرات
MSDSICSC 0183
PCTL Safety Website
شاخص ئی‌یو۰۰۷-۰۰۴-۰۰-۱
طبقه‌بندی ئی‌یوToxic T خورنده C Oxidising agent O
کدهای ایمنی R۳۵
شماره‌های نگهداری(S1/2) S۲۳ S26 S۳۶ S45
لوزی آتش
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌هانیتراس اسید
دیگر کاتیون‌هاسدیم نیترات
شوره
آمونیوم نیترات
ترکیبات مرتبطدی‌نیتروژن پنتاکسید
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔ (بررسی) (چیست: ✔/10px X mark.svg؟)
Infobox references

ما با افتخار خدمات پشتیبانی و مشاوره رایگان در زمینه فروش سود پرک (کاستیک سودا) را ارائه می‌دهیم. به عنوان تیمی با تجربه در صنعت شیمیایی، ما آماده هستیم تا به شما در این زمینه کمک کنیم و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهیم.

اسید بوریک یا بوریک اسید

اسید بوریک یا بوریک اسید

اسید بوریک

فرمول مولکولیH3BO۳
جرم مولی۶۱٫۸۳ g mol−1
شکل ظاهریWhite crystalline solid
چگالی1.435 g/cm3
دمای ذوب۱۷۰٫۹ درجه سلسیوس (۳۳۹٫۶ درجه فارنهایت؛ ۴۴۴٫۰ کلوین)
دمای جوش۳۰۰ درجه سلسیوس (۵۷۲ درجه فارنهایت؛ ۵۷۳ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب2.52 g/100 mL (0 °C)
4.72 g/100 mL (20 °C)
5.7 g/100 mL (25 °C)
19.10 g/100 mL (80 °C)
27.53 g/100 mL (100 °C)
انحلال‌پذیری در other solventsSoluble in lower الکلs
moderately soluble in پیریدین
very slightly soluble in استون
اسیدی (pKa)9.24 (see text)
اسید بوریک

خرید اسید بوریک/ازکجا اسید بوریک بخریم؟

“اخرید اسید بوریک از کیمیا تجارت چیستا! آیا به دنبال اسید بوریک با کیفیت و استاندارد هستید؟ شرکت ما، کیمیا تجارت چیستا، با افتخار به شما اسید بوریک با کیفیت بالا را ارائه می‌دهد.برخورداری از تجربه و تخصص در زمینه شیمیایی، کیمیا تجارت چیستا یک نام قابل اعتماد در عرصه تامین و توزیع اسید بوریک می‌باشد.

حالا با ما تماس بگیرید و اسید بوریک با کیفیت را با یک کلیک خریداری کنید. کیمیا تجارت چیستا، همراه شما در دنیای شیمیایی با کیفیت و اعتماد.”

موارد مصرف و کاربرد ها

مصاف دارویی، درمانی

در زمینه درمانی، بوریک اسید برای درمان عفونت‌های قارچی مهبل، تبخال و آکنه استفاده می‌شود. همچنین، در ترکیبات محلول‌های شستشوی چشمی و گوشی و پمادهای ضد سوختگی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اسید به عنوان حشره‌کش نیز شناخته شده است.

مصارف صنعتی

در زمینه صنعتی، بوریک اسید در شیشه‌سازی، تولید کاشی و سرامیک (لعاب سازی)، جرم نسوز، کشاورزی و داروسازی به کار می‌رود.به عنوان نمونه، صنعت کاشی سازی به عنوان یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان اسید بوریک در ایران شناخته می‌شود. با توجه به فعالیت‌های بیشتر لعاب‌سازی در استان یزد، این منطقه به عنوان مرکز اصلی واردات این ترکیب شناخته می‌شود.

اسید بوریک یا بوریک اسید چیست؟

ChatGPT

بوریک اسید، یا به عبارت دیگر اسید بوراسیک یا اورتوبوریک، یک ترکیب ملایم است که اساساً برای ضدعفونی و گندزدایی به کار می‌رود و همچنین در کنترل شکافت هسته‌ای در کارخانه‌های انرژی هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اسید همچنین به عنوان پیش‌ماده برای تولید برخی دیگر از مواد شیمیایی به شمار می‌رود.

بوریک اسید به صورت بلورهای بی‌رنگ یا پودر سفید که حلال در آب است، تشکیل می‌شود. فرمول شیمیایی آن H3BO3 یا B(OH)3 می‌باشد.

 

 در زمینه صنعتی، بوریک اسید در شیشه‌سازی، تولید کاشی و سرامیک (لعاب سازی)، جرم نسوز، کشاورزی و داروسازی به کار می‌رود.

 

online university 24 1
online university 23 1

فرمول تولید اسید بوریک یابوریک اسید

روش تهیه بوریک اسید شامل واکنش بوراکس با یک اسید معدنی نظیر هیدروکلریک اسید است:

Na2B4O710H2O+2HCl4B(OH)3 (یا H3BO3)+2NaCl+5H2O

 

همچنین، می‌توان این اسید را از طریق هیدرولیز بورتیرهالیدها و دی‌بورانها تهیه نمود:

B2H6+6H2O2B(OH)3+6H2

 

BX3+3H2OB(OH)3+3HX (X=Cl,Br,I)